پژوهش ( ناحیه شش مشهد )

این راهکارها و ارائه مفاهیم به شکل مذکور و بر اساس طرح درس اولیه توسط یکی از اعضای گروه تدریس گردید .

در نشست های نظارتی و جلسات مشاوره بعد از تدریس ،نتیجه گرفته شد که راهبرد رسم شکل از این پس به صورت جدی تر در تدریس مفاهیم ریاضی کتاب ششم به کار گرفته شود و فراگیران به استفاده بیشتر از آن هنگام حل مسئله تشویق و ترغیب گردند .

پس از گذشت مدتی از اجرای تصمیمات فوق در کلاس درس ریاضی و در نشست های بعدی ، گروه تصمیم گرفت برای دستیابی به موفقیت بیشتر، یادگیری مفاهیم ریاضی ششم دبستان از سوی فراگیران را با محوریت فعالیت آنان و بر اساس سبک " دست ورزی " و در مرحله پیشرفته تر با ساخت محتوای الکترونیکی مفاهیم موجود در کتاب در فرایند تدریس مشارکت جسته و امر یادگیری مفاهیم را تسریع بخشند و معلم با تلفیق ریاضی و دروس دیگر این درس را برای دانش آموزان جذاب و شیرین نماید .

توصیف شرایط موجود

اینجانب مهری خلیلی با 27 سال سابقه آموزشی در سال تحصیلی 92-91برای دومین سال متوالی در دبستان خیّر ساز آرمینه مصلی نژاد خدمت می کنم که دارای بنای نو و کلاس های بزرگ و مجهز به سیستم هوشمند و حیاطی وسیع با 430 دانش آموز که در قالب 6 پایه و به شکل های تخصصی تحصیل می نمایند و اینجانب به عنوان دبیر ریاضی پایه های ششم این دبستان مشغول به خدمت هستم .

تجربه ی سال ها تدریس و مطالعه و مصاحبت با همکاران و صاحب نظران در طول این سال ها دغدغه ی مشترکی به وجود آورده و باعث ایجاد چند سوال مهم در ذهنم شد .

1-                                                                                                                                                                                                                        با وجود ارتقای سطح سواد و آگاهی اولیا و سطح مهارتی و حرفه ای معلمین در سال های اخیر چرا هنوز تعداد زیادی از دانش آموزان در حل مسئله های ریاضی ناتوانند ؟

2-                                                                                                                                                                                                       برخی از دانش آموزان دچار اضطراب زیاد هنگام مواجه با درس می شوند .

گرد آوری اطلاعات و شواهد (1)

با توجه به این که دانش آموزان نتوانسته بودند به خوبی با مفاهیم ریاضی ششم ارتباط موثر برقرار نمایند و در ارزشیابی ها و حل مسئله چندان مطلوب عمل نمی کردند در مرحله ی اول شروع به جمع آوری اطلاعاتی نمودیم که فنون و روش هایی که منجر به ترغیب دانش آموزان به استفاده از راهبردهای گوناگون و توسل به ملموسات در حل مسئله ها می گردد را شناسایی کنیم تا بنوانیم ضمن توسعه به کارگیری راهبرهای حل مسئله از سوی دانش آموزان سهمی در موفقیت آنان در حل مسئله های ریاضی به صورت کاربردی و اصولی داشته باشیم .

لذا با افراد صاحب نظر و هم چنین دانش آموزان مصاحبه هایی ترتیب دادیم . همچنین در جلساتی که به هر شکل می توانست رابطه ای با امر پژوهش داشته باشدحضور یافتیم (CDمصاحبه با دانش آموزان و صاحب نظران پیوست گردیده است .)

مصاحبه های انجام شده جهت جمع آوری اطلاعات به شرح ذیل می باشد :

·                                                                                                                                                                                                           شرکت در جلسات سرگروه های آموزشی ناحیه 6 با محوریت آموزشی راهبردهای حل مسئله توسط آقای حق نظر و کارشناسی گروه های آموزشی

·                                                                                                                                                                                                           مصاحبه با دانش آموزان : در مصاحبه دریافتیم :

-                                                                                                                                                                                                           بیشتر دانش آموزان نمی دانند که چگونه و به کمک چه روش هایی می توانند با شیوه ی اصولی مسئله حل کنند .

-                                                                                                                                                                                                           حل مسئله به صورت انتزاعی و مجرد بر ایشان دشوار است .

-                                                                                                                                                                                                           هرگاه مسئله را خوب تجزیه و تحلیل میکنند راحت تر با آن ارتباط برقرار می کنند .

-                                                                                                                                                                                                           وقتی برای درک مفهومی از ریاضی و یا حل مسئله ای از آن به ساخت وسیله ی مناسب با آن می پردازند و یا به ترسیم نقشه ای برای رسیدن به پاسخ وا داشته می شوند راحت تر و ماندگار تر یاد می گیرند . ( در واقع طالب درگیر شدن با مسئله به هر شیوه ی ممکن بودند مانند ساخت دست سازه و رسم شکل و ... )

با توجه به مسئله مورد تحقیق به بررسی منابع علمی ، اینترنت ، کتب و مجلات علمی پرداخته و با روش ها و فنونی که ما را در این پژوهش یاری خواهد داد تا بتوانیم به کمک آنها به هدف مورد نظر در پژوهش نائل شویم استخراج گردید .

 

 

تجزیه و تحلیل اطلاعات و ارزیابی اقدامات اولیه و شواهد (1)

با توجه اطلاعاتی که گردآوری کرده کرده بودیم ، عمده ترین عواملیکه موجب شده بود تا در فرانیدیاددهی – یادگیری از الگوها و راهبردهای حل مسئله کمتر استفاده شود و یا کمتر بر ملموسات عینی در امر یاددهی و یادگیری مفاهیم ریاضی ششم تکیه گردد به صورت خلاصه چنین است :

1-                                                                                                                                                                                                        استفاده کمتر از حواس پنجگانه در فرایند یاددهی – یادگیری مفاهیم ریاضی از سوی معلم و دانش آموزان :

مفاهیم ریاضی به صورت انتزاعی و ذهنی تدریس و تمرینات و مسئله ها به صورت مجرد و ذهنی به کمک مداد کاغذ ، گچ تخته و چهار عمل اصلی همراه آزمایش و خطای فراوان حل می شد .

2-                                                                                                                                                                                                       عدم آشنایی معلمان و فراگیران با راهبردهای حل مسئله :

-                                                                                                                                                                                                           بسیاری از معلمان و دانش آموزان با راهبردهای حل مسئله مانند ترسیم شکل – الگو یابی ، جدول نظام دار حذف حالت های نامطلوب و ... آشنایی نداشته و اطلاعاتی در این مورد نداشتند .

3-درگیر شدن دانش آموزان با مفاهیم و مطالب ریاضی : در این مورد هم معلمین و هم دانش آموزان تمایلی به درگیر ساختن و ارتباط برقرار ساختن با مفاهیم و مسئله های پیش رو از خودشان نمی دانند و باور نداشتند که بدون استفاده از مداد و کاغذ و چهار عمل اصلی و فقط با ساخت وسیله ای ساده و یا رسم شکل مسئله های نسبتا پیچیده را حل نمود .

3-                                                                                                                                                                                                      ضعف عملکرد فراگیران به علت متمرکز شدن بر استفاده از یک یا دو نوع از حواس خود .

4-                                                                                                                                                                                                      ضعف سایر حواس در فرایند یاددهی – یادگیری ریاضی ششم : به علت استفاده ی مداوم و بی وقفه از حس بینایی و شنوایی در یادگیری مفاهیم ریاضی ، استفاده از حس لامسه و ...

5-                                                                                                                                                                                                      در فرایند یاددهی – یادگیری ریاضی ، دانش آموزان یاد گرفته اند که منفعل باشند و ارتباط موثر و مفید با آن برقرار نمی نمایند .

6-                                                                                                                                                                                                       معلمان کمتر درس ریاضی را با سایر دروس همراه می کنند و از تلفیق دروس در یاد دادن مفاهیم پرهیز می کنند .

ارائه ی راه حل ها ( راه جدید و موقتی )

با در نظر گرفتن اطلاعاتی که در قسمت شواهد (1) بررسی شد و تجزیه و تحلیل داده ها در پی یافتن راه حل مناسبی بودیم و سرانجام پس از تحقیقات گسترده تر و مصاحبه و مشورت ، با صاحب نظران و ... راهکارهای زیر جمع بندی و ارائه گردید :

1-                                                                                                                                                                                                        در راستای بیشتراز حواس پنجگانه در اموزش و یادگیری ریاضی

الف ) همراه کردن دانش آموز با ساخت وسیله و دست سازه

ب) استفاده از یک راه حل منسجم و کامل به جای انتخاب اولین راه حلی که به ذهنشان می رسد

ج ) تشویق فراگیران به ساختن و خراب کردن تا حصول نتیجه

2-                                                                                                                                                                                                       معلم به عنوان مدرس راهبردهای حل مسئله به دانش آموزان

طبقه بندی مسائل قابل ارائه به دانش آموزان ، آموزش مهارت حل مسئله ، کشف نظام ها و الگوهای حاکم بر یک مسئله ، حذف حالتهای نامطلوب در روند حل یک مسئله و یادگیری مفاهیم مسئله و یادگیری مفاهیم ریاضی در حد فهم و درک همه دانش آموزان .

3-                                                                                                                                                                                                      معلم اثربخش ، فراگیر فعال و موفق :

الف) فرصت کسب تجارب موفقیت آمیز و فعالیت مثبت و بهینه در کلاس درس ریاضی برای فراگیر فراهم شود .

ب) تلاش برای ایجاد انتظارات مثبت برای همه دانش آموزان تا هر یک خود ظرفیت مناسب را برای کسب موفقیت در حل مسئله های ریاضی بدون ترس و دلهره در خود بیابند .

4- ایجاد شرایط مطلوب یادگیری از طریق به کارگیری بیشتر راهبردهای حل مسئله ، دست ورزی و ...

الف ) استفاده توامان از روش های حل مسئله ، کاوشگری ، راهبردها ، با تاکید بر روش حل مسئله و تلفیق اجرایی با روش های اکتشافی و یادگیری در حد تسلط .

ب) ایجاد فرصت برای بازسازیراه حل ها و تبادل نظر و ...

ج ) تشکیل کارگاه های تقویت و مهارت دست ورزی و استفاده از دست ها ، چشم و گوش به طور همزمان و ارئه ی تکلیف های نظارتی در این زمینه به فراگیران

5-هدایت و تشویق دانش آموزان به برقراری ارتباط موثر با ریاضی

الف ) تلفیق دروس مرتبط با درس ریاضی .

ب) همراه کردن آموزش ریاضی با بازی و مولفه های شادی بخش

6- ایجاد انگیزه کافی :

الف ) ایجاد مشارکت گروهی در طول فرآیند یاددهی – یادگیری مفاهیم کتاب ریاضی ششم .

اجرای طرح جدید و اجرای راه حل ها

1-                                                                                                                                                                                                        استفاده بیشتر از حواس پنج گانه در آموزش ریاضی و کاربردراهبردهای حل مسئله طراحی و ارائه ی سوالات ،تمرینات و مسئله هایی که بتوان فقط به کمک استفاده از دست ، چشم و گوش و بدون بکارگیری قلم و کاغذ و تخته و گچ و بدون استفاده از چهار عمل اصلی بتوانند آنها را حل کنند .

مثال : تقسیم شکل ها به کمک قیچی و نوار کاغذی ، مداد رنگی و ...

مسئله : کشاورزی در   زمین خود گندم و   آن را جو کاشت .

تنها به کمک رسم شکل پیدا کنید :

الف ) چه کسری از زمین او کاشته شده است ؟

ب) در چه کسری از زمین او می توانیم چیزی بکاریم ؟

فراگیران راهنمایی می شوند تا یک شکل هندسی نظیر مربع یا مستطیل را به عنوان نماد زمین در نظر بگیرند و آن را رسم کنند سپس از قسمت عمودی یا افقی آن را به اندازه مخرج یکی از کسرها تقسیم بندی نمایید .

سپس به اندازه صورت کسر مورد نظر رنگ کنند و مقدار مساحت گندم را روی روی آن نشان دهند ، حالا چون مخرج کسرها مساوی است (4)احتیاج به تقسیم بندی در قسمت افقی شکل نداریم و فقط به اندازه صورت کسر دوم روی شکل رنگ می زنیم و مقدار جو را مشخص می کنیم

توجه : فراگیر با نگاه به شکلی که خودش خلق کرده متوجه می شود که 3 قسمت از 4 قسمت زمین کاشته شده است یعنی   پس به جواب سوال الف می رسد و یک قسمت از 4 قسمت خالی است پس می توان محصول دیگری کاشت یعنی (   )

( طراحی آموزشی مرتبط با این هدف همراه cd تدریس آن به پیوست با عنوان اجرای آزمایشی راه حل ها و cd شماره 2 تدریس خانم خانی در قسمت پیوست ها ارائه گردیده است .)

2-                                                                                                                                                                                                       در راستای آموزش مناسب راهبردهای حل مسئله :

الف) در آبان ماه 91 چند جلسه توجیهی به صورت فوق برنامه درباره راهبردهای حل مسئله و چگونگی استفاده از راهبردهای ترسیم شکل ، جدول نظام دار ، الگویابی ، حذف حالتهای نامطلوب برای دانش آموز برگزار کردیم .

ب ) در کلاس های ریاضی به صورت مداوم تمرینات و مسئله هایی ارائه می شد که دانش آموزان می توانستند با انتخاب راهبرد مناسب و اجرای آن به جواب برسند .

در راستای استفاده دانش آموزان از دستانشان به عنوان یک وسیله مناسب ودر دسترس و پرورش (( مهارت دست ورزی )) ایشان :

الف ) به صورت مستمر انان را با مسئله ها و چالشهایی روبه رو می ساختیم که وتدار به استفاده از دستان خود به عنوان یک ابزار ارزشمند و توانا شوند و وسیله یا ابزاری در خور مسئله به وجود آمده بسازند و به کمک آن به پاسخ مسئله دست بیابند .

مثال : تعداد مرغ و گاو های یک مزرعه مجموعا 20تا است و روی هم 56 پا دارند به کمک ساخت نماد گاو و مرغ مسئله را حل نمایید .

ابزار و وسایل : مقداری خمیر بازی همراه با یک جعبه پر از چوب کبریت در اختیار دانش آموزان قرار داده شد.

معلم فراگیران را راهنمایی کرد تا به تعداد گاو ها و گوسفندها از خمیر گلوله هایی به عنوان نماد مرغ و گاوها بزند (20گلوله)سپس به انتخاب خود یا ابتدا مرغ ها را با چسباندن پاهایشان روی گلوله ها معلوم کنند و یا گاوها را . بعد از این که همه ی مرغ ها درست شدند نوبت جاسازی پایه های باقیمانده ( 16 چوب کبریت از 56 کبریت هنوز باقی مانده بود ) بر روی بدنه (گلوله ها) رسیده بود معلم با پرسش و پاسخ مناسب انان را راهنمایی می کند تا آنقدر به به گلوله ها پا اضافه کنند تا گاو هم درست شود تا جایی که دانش آموزان آن قدر 2 تا 2 پا  به هشت عدد گلوله ( که قبلا مرغ حساب شده بودند ) اضافه می کنند تا چوب های باقی مانده تمام شوند و در پایان می بینند که 8 تا گاو و 12 تا مرغ درست کرده و به جواب مسئله هم رسیده اند .

( طرح درس و cdتدریس در قسمت پیوست ها آمده است )

در کنار فعالیت های فوق به تشکیل کارگاه های مدرسه ای دست ورزی پرداختیم تا مهارت دست ورزی را در آنان تقویت و تبدیل به عادت و مهارت نماییم . در این کارگاه ها به آنان تکلیف مناسب ارائه می کردیم  تا فقط به دست ورزی بپردازند .

در راستای برقراری ارتباط موثر از سوی دانش آموزان با درس ریاضی:

الف ) از دروس دیگر هنگام تدریس یا حل مسئله کمک می گرفتیم مثلا آنان را تشویق می کردیم تا در زنگ هنر شکل رسم کنند و یا کاردستی بسازند و به کمک آن مسئله ای حل کنند . و یا مراحلی را که طی می کنند تا به کمک دست سازه خود و یا تصویری که کشیده اند و یا نوع راهبردی که به کار بسته اند تا به پاسخ برسند را به صورت خلاصه ، در زنگ انشا بازنویسی کنند .

از مهم ترین و برجسته ترین کارهایی که در این زمینه صورت گرفت ، تلفیق تنگاتنگ درس فناوری اطلاعات و ریاضی بود به این شکل که مطابق با سرفصل های درس فناوری پایه ششم ( ساخت پاورپوینت ، اسلاید ، پویا نمایی و ... ) فراگیران هدایت و تشویق شدند تا درباره مفاهیم ریاضی خود اقدام به تهیه پاورپوینت و اسلاید و ... نمایند .

( چند cdاز پاورپوینت ساخته شده توسط فراگیرا ن در طول سال پیوست شده لست .)

طبیعتا با اجرای راه حل های فوق الذکر توانسته بودیم به میزان قابل توجهی در فذاگیران ایجاد انگیزه برای یادگیری عمیق ریاضی و مشارکت گروهی فعال در فرآیند یاددهی – یادگیری در طول سال تحصیلی 92-91 نماییم .

گردآوری اطلاعات ( شواهد (2)

در اسفند ماه 91 به بررسی راهکارها و نحوه ی اجرای آن پرداختیم . تا پس از مشاهده چگونگی تتاثیر آن به ادامه روند اجرای راه حل و یا متوقف ساختن برخی از مراحل بپردازیم .

بررسی راهکارها به شکل های زیر صورت گرفت :

·                                                                                                                                                                                                           بررسی و مطالعه ی دقیق چک لیست و سیاهه رفتار دانش آموزان که به کمک ناظرین و مدعوین در جلسات مختلف حضور در کلاس ها ی درس ریاضی ثبت کرده بودند روند تغییر رفتارها را از ابتدای شروع پژوهش تا اسفند ماه مورد بررسی قرار داده و متوجه روند رو به رشد و پیشرفت فراگیران در زمینه ایجاد انگیزه ، علاقه ، استفاده بیشتر از حواس ، دقت لازم ، کسب مهارت دست ورزی و ... شدیم .

(سیاهه ی رفتار همه دانش آموزان از ابتدای شروع فعالیت ها پیوست گردیده است .

·                                                                                                                                                                                                           برگزاری چند جلسه و نشست اعضای گروه برای بررسی آنچه که با کارشناسان داشتیم نقاط ضعف و قوت کار را کنکاش و نقد کردیم .

·                                                                                                                                                                                                           برگزاری چند امتحان در طول دوره و مقایسه نمرات پایانی اجرای پژوهش با ماه های آغازین سال تحصیلی که به وضوح نشان دهنده روند پیشرفت نمرات در ماه های دی – بهمن و اسفند نسبت به ماه های مهر آبان و آذر بود .( لیست نمرات در پیوست شماره 18 و 19 آمده است . )

لازم به ذکر است جهت مقایسه میانگین نمرت سه ماهه اول سال تحصیلی با میانگین نمرات ترم (1) و ترم (2) در قسمت تجزیه و تحلیل داده ها و نمایش نمودارها متوجه این روند از ابتدا تا انتها ی سال تحصیلی خواهید شد .

·                                                                                                                                                                                                           نظر خواهی و مصاحبه با دانش آموزان و اولیای آنان درباره تاثیر به کارگیری روشهای جدید ( کلاس ها ی توجیهی – برگزاری کارگاه های دست ورزی- آموزش راهبردهای حل مسئله ، و به کارگیری مناسب آن و ... ) ( cd مصاحبه پیوست گردیده است .)

·                                                                                                                                                                                                           در مشاهده رفتاری چه در حین تدریس ها و کلاس درس ریاضی و چه در کارگاه ها و جلسات آموزشی و توجیهی که در طول پژوهش صورت گرفت حاکی از حضور موثر و فعالیت و مشارکت دانش آموزان بود و علاقه مندی تدریجی به حل مشئله های ریاضی به روش های جدید ارائه شد.

 

 

 

ارزیابی تاثیر اقدام جدید و تعیین اعتبار به آن :

پس از آنکه اطلاعات لازم درباره ی نحوه ی اجرا و نتیج ان گردآوری شد و با توجه به نظریات و انتقادهای اظهار شده در این امر تلاش کردیم کاستی های آن را تا جایی که می توتنیم برطرف سازیم .

طبق شواهد این روش ها موثر بوده و باز دهی خوبی داشته است . از مقایسه میانگین نمرات فراگیران ارزشیابی های مستمر و پایانی از ابتدا تا انتهای سال تحصیلی می توان به این حقیقت پی برد .

از مقایسه تعداد و درصدپاسخ صحیح به سوالات مطروحه در ارزشیابی پایانی پس از تدریس های اول و دوم و سوم به وضوح پی به روند پیشرفت و تاثیر اجرای روش ها می بریم .

به جدول ها و نمودارهایی که به دنبال می آیند توجه نمایید.

ارزشیابی پایانی حاوی 5 سوال در تدریس اول مفاهیم ریاضی ششم بدون کاربرد راهبردهای حل مسئله و به کارگیری حواس و دست ورزی

 

میانگین درصد پاسخ های صحیح ارزشیابی تدریس %6/49

میانگین درصد پاسخ خای صحیح در ارزشیابی پایانی تدریس دوم و سوم و اجرای کامل راهبردهای حل مسئله در حل تمرینات و با تکیه بر دست ورزی %74

افزایش حدود 30 درصدی پاسخ های صحیح حاکی از موثر بودن روش های به کارگرفته شده در طول پژوهش بوده است .

با دقت و توجه و مقایسه جدول میانگین نمرات ریاضی ترم 1 ترم 2 با میانگین نمرات ریاضی دانش آموزان در آبان ماه 91( قبل از شروع راه حل ها و راهکارها ) به تغییرات مطلوب و موفقیت طرح محسوس می گردد.

میزان انجام فعالیت ها ی مستمر فراگیران در کارگاه ها و جلسات توجیهی و نشست ها و بحث و تبادل نظر در حد بالاتر از انتظار بود به عبارتدیگر از 22 نفر از افراد هر کلاسدر هر دفعه تشکیل کارگاه و جلسات حدود17 تا 19 نفر حضور می یافتند ( بین %77 تا %86 حاضرین در جلسات و کارگاه ها )

تجدید نظر ، تصمیم گیری نهایی ، گزارش نهایی و اطلاع رسانی

در مرحله ی اطلاع رسانی آموزش راهبردهای حل مسئله و استفاده بیشتر و کارآمدتر از همه حواس با هم به ویژه استفاده از دست ها به نحو مطلوبی بر کیفیت آموزش و یادگیری مفاهیم ریاضی کتاب ششم تاثیر گزاشت و ترس و دلزذگی دانش آموزان را نسبت به ریاضی ششم از بین برد .

برگزاری کلاس ها و کارگاه ها و ارائه 2 وبلاگ آموزشی بع فراگیران در طول دوره پژوهشباعث شد تا آنان از راه دور و حتی در منزل نیز با دستاوردهای مختلف مرتبط با پژوهش مورد نظر آشنا شوند .

http: wakhaei-dars.blogfa.com

http://khalii-ads.blogfa.com

کاربرد این وبلاگ ها به این شکل بود که معلم هر چند وقت یک بار فراخور هدف های مورد نظر در پژوهش سوالات و یا برنامه هایی در سایت قرار می داد که در آن ضمن ارزیابی کار و فرایند یادگیری دانش آموز با نقطه نظرات انان درباره روند کار نیز آشنا می گردید ( چند نمونه از نظرات و پیشنهادات انان از سایت پرینت گرفته شده و در قسمت پیوست ها ضمیمه شده است . )

برای تدریس با رویکرد فعال و کاربردی بینش و مهارت ضروری است اگر منابع و پژوهش های بیشتری را می توانستیم مطالعه و بررسی کنیم . قطعا نتیجه بهتر می شد .

 

نتیجه گیری :

در مرحله ی بهبود پیش نیاز های لازم در مورد بادگیری مفاهیم ریاضی ششم ، برگزاری دپارتمان ها و کارگزوه های ریاضی در اوقات فراغت دانش اموزان موثر به نظر می رسد .

در زمینه ی بهبود کمیت و کیفیت شیوه های حل مسئله و کاربرد راه بردهای حل مسئله و آموزش مهارت دست ورزی از سوی معلم به فراگیران ، شرکت در جلسات گروه های آموزشی ، مطالعه ی کتب مرتبط با موضوع و یا جستجو در مطالب اینترنت تاثیر زیادی بر کیفیت تدریس ریاضی گذاشت .

در انتهای سال تحصیلی علاوه بر رشد و پیشرفت نمرات درس ریاضی ، علاقه مندی فراگیران به یادگیری مفاهیم ریاضی به میزان قابل توجهی افزایش یافته بود و اثری از ترس و دلهره ی ابتدای سال به چشم نمی خورد . بلکه روحیه ی کنجکاوی و قدرت مواجهه با مسئله های سخت تر را هم داشتند و فکورانه فعالیت می کردند و روحیه ی جمعی در آنها تقویت شده بود و در فعالیت ها با یکدیگر مشارکت می کردند .

 

 

Normal 0 false false false /* Style Definitions */ table.MsoNormalTable {mso-style-name:"Table Normal"; mso-tstyle-rowband-size:0; mso-tstyle-colband-size:0; mso-style-noshow:yes; mso-style-parent:""; mso-padding-alt:0cm 5.4pt 0cm 5.4pt; mso-para-margin:0cm; mso-para-margin-bottom:.0001pt; mso-pagination:widow-orphan; font-size:10.0pt; font-family:"Times New Roman"; mso-ansi-language:#0400; mso-fareast-language:#0400; mso-bidi-language:#0400;} Normal 0 false false false /* Style Definitions */ table.MsoNormalTable {mso-style-name:"Table Normal"; mso-tstyle-rowband-size:0; mso-tstyle-colband-size:0; mso-style-noshow:yes; mso-style-parent:""; mso-padding-alt:0cm 5.4pt 0cm 5.4pt; mso-para-margin:0cm; mso-para-margin-bottom:.0001pt; mso-pagination:widow-orphan; font-size:10.0pt; font-family:"Times New Roman"; mso-ansi-language:#0400; mso-fareast-language:#0400; mso-bidi-language:#0400;}